Het winnen van de Grote Archeologie Prijs leidt to meer bekendheid van kamp Wylemerck en daardoor ook meer verzoeken om presentaties te geven over het project. Men wordt zich er van bewust dat er in Nederland ook een groep islamitische Molukkers is, die hier zelf moesten zorgen voor het uitvoeren van hun geloof. Tijdens de Ramadan verdient dit verhaal natuurlijk nog meer aandacht omdat het laat zien dat er in Nederland al langer groepen moslims wonen met een diverse achtergrond. Daarom waren er op 8 april opnames in Wyldemerck voor het programma “Ramadan in Nederland” dat op 19 april om half 7 op NPO2 wordt uitgezonden.
Opnames bij de ingang van kamp Wyldemerck voor het tv programma Ramadan in Nederland.
Een klein groepje oud-bewoners en ikzelf werden s’morgens opgehaald in Ridderkerk. Het begon meteen goed met een goudkleurige bus die voor kwam rijden met de fijne chauffeur Arie. Onderweg vroeg Arie of het goed was als hij een broodje at? Natuurlijk werd dat goed gevonden, maar het liet meteen zien dat hij een goede instelling had. Eenmaal in Wyldemerck aangekomen was de tv-ploeg er al en een andere oud-bewoner die toevallig langs kwam. Ze kon helaas niet blijven, maar vond het wel leuk om even gedag te zeggen. Zo zie je maar weer dat je altijd iemand tegenkomt bij Wyldemerck. Ondertussen kwam ook de auto uit Waalwijk aan met nog enkele mensen.
Er wordt veel gelachen als we weer iets moeten herhalen voor de camera.
De regisseuse gaf een korte uitleg over de dag en we konden meteen terug de bus in. Even de aankomst filmen. Dat gaat allemaal niet zo snel en vraagt om veel herhaling. Dit werkte op onze lachspieren en dat zou de hele dag zo blijven. Nadat de aankomst erop stond, gingen we bij het elekriciteitshuisje uitleggen wat de betekenis daarvan was. Een informeel monument waar oud-bewoners en familie hun namen op zetten om te laten zien dat ze er nog steeds zijn. Ongelofelijk langzaam liepen we vervolgens het kamp in. Bij elke verhaal dat boven kwam moest snel de camera het juiste shot maken. En er is altijd veel te vertellen als we in het bos zijn.
Langzaam kwamen we aan bij de belangrijkste plek in het bos: de moskee. Zeker tijdens de ramadan brengt deze plek nog meer emotie met zich mee. We lieten ook wat vondsten zien zoals het kleine stukje tegel van de fontein die in de moskee had gestaan. Meteen kwamen de verhalen weer los van hoe men in de moskee binnenkwam, het vrouwendeel en het mannendeel. En dat de jongens die nog niet de hele koran gelezen hadden op de derde rij zaten. Als je alles had gelezen dan mocht je een rij naar voren. Achmed had nog een mooie herinnering dat hij voor het eerst mocht reciteren via de luidspreker van de minaret die in het hele kamp te horen was. Zijn moeder had hem nog nooit de koran horen voorlezen en liet van ontroering een traan toen ze zijn stem hoorde over de bomen van het kamp.
We staan op de plek van de moskee, herinneringen op te halen
Langzaam liepen we weer terug het bos uit. Naast mooie herinneringen zijn er ook triestere verhalen van de vader, broertjes en zusjes die overleden in het kamp, sommige door ziekte, andere door ongelukken. We hadden veel tijd besteed in het kamp en moesten beslissen waar we nog heen gingen. Het schooltje werd overgeslagen en we gingen de begraafplaats in Nijemierdum. De plek waar ook de grote initiatiefnemer van Wyldemerck de heer Tan begraven ligt. Hij had er in Schattenberg al voor gezorgd via de rechter dat de islamitische Molukkers op eigen wijze begraven mochten worden zonder kist. Dat vond de presentator Karim interessant om te horen want het blijkt dus dat er al tientallen jaren in Nederland de mogelijkheid bestaat om op de juiste manier begraven te worden.
De toren op de begraafplaats in Nijemierdum waar de overledenen uit Wyldemerck begraven liggen.
Aangekomen op de begraafplaats waren de Molukse graven goed te herkennen aan hun afwijkende orientatie gericht op Mekka. Bij de aanleg van het eerste graf moest men wel even vragen aan een lokale boer waar het zuidoosten was. Voor mij was het de eerste keer dat ik hier kwam, en werd vooral geraakt door de vele kleine graven die er lagen. Na de opnames werd er nog een gebed gedaan. Om vervolgens naar Oudemierdum te gaan voor de Iftar (het breken van het vasten).
Daar aangekomen was het echter nog geen tijd om te eten en werden aan de hand van foto’s en boeken nog meer herinneringen gefilmd. We zaten in een aparte zaal naast de snackbar/cafe, waar een halal maaltijd werd geserveerd. Shima had om te beginnen dadels uit Medina meegenomen waar iedereen van genoot. Omdat er geen tijd was geweest om suikerbrood te halen (een traditie van veel oud-bewoners om te kopen als ze in Friesland zijn) was de eigenaar zo aardig om de bakker te bellen en werd er voor iedereen een brood gebracht. Zo kan dat gaan in een klein dorp. Na het eten was het tijd om met de gouden bus naar Ridderkerk terug te rijden, waar we midden in de nacht aankwamen. Het was een lange maar zeer waardevolle dag geweest. En niet vergeten om woensdag 19 april te kijken naar Ramadan in Nederland om half 7 op NPO2.
Bron : https://molukserfgoed.com/2023/04/14/tv-opnames-in-wyldemerck/
