Een tentoonstelling over de geschiedenis van Molukkers in Nederland is neergestreken op een schoolplein in Zeist. Voor het eerst horen de leerlingen over deze zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis.
Helemaal niets wist Linde (15) over de achtergronden van de Molukse gemeenschap in Nederland. Vol interesse heeft ze zojuist geluisterd naar Dinah Marijanan, die is geboren en getogen in Westerbork, het voormalige nazidoorvoerkamp waar ontheemde Molukkers na de Indonesische onafhankelijkheid werden ondergebracht. “Het maakt indruk”, zegt Linde, “om dit verhaal te horen van mensen die er zo dichtbij waren.”
Een nieuwe generatie bereiken
Dat is precies waar het de organisatoren om te doen was. De tentoonstelling In twee werelden, een expositie in zes zeecontainers, doet al een tijdje de ronde over Nederlandse marktpleinen. Maar een school, die hadden ze nog niet. Nathalie Toisuta, die de tentoonstelling verzorgt, wilde dat zo graag dat ze het transport van de containers naar Zeist voor eigen rekening nam. Ze staan daar nu opgesteld buiten scholengemeenschap De Breul. Dat was het dubbel en dwars waard. De jongeren zijn echt aan het denken gezet. “De vragen die ik kreeg”, zegt ze. “Of de regering wel wist hoe deze mensen moesten leven? Of ze wel zijn gaan kijken?”
Molukkers van de tweede generatie praten de leerlingen door de tentoonstelling heen. Over de uitzichtloosheid en frustratie die ze bij hun ouders zagen, de machteloosheid die hun jeugd kenmerkte. Docent geschiedenis Albert Jensen heeft zich hardgemaakt om de tentoonstelling naar school te halen en hij ziet tevreden toe hoe de leerlingen luisteren. “Ze weten er niets van. Ik heb een lespakketje samengesteld om ze voor te bereiden, maar nu je ze ziet luisteren naar de verhalen van de mensen die het meemaakten gaat het echt leven.”
Dat beaamt leerling Jaydon (15). “Dit zijn de dingen waar je weinig over hoort. Nederland heeft dit niet goed gedaan en daar wordt dan minder over gepraat. Het is goed dat daar nu aandacht voor is.”
Sommige kapers hadden jullie leeftijd
Marijanan is intussen aangekomen bij de zeecontainer waar de treinkapingen van de late jaren zeventig worden besproken. “Jullie zijn nu 15, 16, toch? Nou, de jongste kapers waren 17.” Marijanan weet waarover ze praat, ze verloor bij De Punt twee vriendinnen, de een gijzelnemer, de andere gegijzelde.
De kapingen, dat was eigenlijk alles waar leerling Chris weleens van gehoord had. Hij is blij dat hij nu ook meer over de context weet. “Het is echt wel een achtergehouden geschiedenis, een beetje respectloos eigenlijk.”
Ben je boos op Nederland, vraagt de groep aan Marijanan. “Boos is het woord niet”, antwoordt ze. “Maar ik zoek wel erkenning voor het onrecht dat mijn ouders is aangedaan. En ik wil dat die geschiedenis onderdeel wordt van de Nederlandse geschiedenis. Zodat we er als land van kunnen leren.”
Ontmoetingen als deze helpen dat verwezenlijken, zegt Marijanan na afloop. “Als ik nu zie hoe er met Oekraïense vluchtelingen wordt omgegaan, hoeveel aandacht en medeleven er is, dat vind ik heel mooi om te zien. We proberen het nu beter te doen.”
