Gouden jubileum voor familieband uit Assen
‘Nona kondé’, ‘Lain sajang lain’, ‘Bambu gila’. Wie kent deze liedjes niet? Wie zingt deze liedjes nou niet mee? Lagu-lagu die al jaren niet meer tijdens de Molukse pesta’s zijn weg te denken. Deze en nog meer liedjes komen van de hand van John Matitaputty (74) en San Matitaputty (68) uit Assen. Broer en zus vormen sinds de oprichting van de band Foco in 1972 de vaste kern.
Tekst: Gita Lopulisa
De basis van de van oorsprong familieband werd gelegd in het ouderlijk huis. ‘Vroeger na het eten, als de meisjes gingen opruimen en afwassen, werd er gezongen,’ vertelt John. ‘We zongen van alles’, vult San aan. ‘Lagu lagu als Kole kole en Beta berlayar djauh, maar ook Engelstalige liedjes van The Eagles en KC & The Sunshine Band.’ Toen vader Loek een versterker en een microfoon kocht begon het serieuze vormen aan te nemen. Soms werd er een zanginstallatie gehuurd. Deuren en ramen gingen open en kwamen buurtkinderen kijken en luisteren. Dat deden oom en tante Wattimena ook, die even verderop woonden. Of de band wilde komen spelen tijdens de bruiloft van hun zoon/dochter. En zo werd het eerste officiële optreden een feit. ‘Wat was onze vader trots!’. En nu, anno 2022, vier cd’s en 50 jaar verder staan John en San nog altijd met veel plezier op het podium.
Duizenden bruiloften
Voordat de van oorsprong familieband de naam Foco kreeg, droeg de band de naam ‘Sally’s act’. Volgens John op niemand of iets gebaseerd, maar was tegelijkertijd op zoek naar een andere naam. ‘Ik werkte destijds bij Philips in Hoogeveen en had een Spaanse collega, Pepita heette ze. We praatten veel over muziek. Ik vroeg haar of ze een mooie, maar kort en krachtige, naam kon bedenken. Ze schreef wat namen op en Foco sprong daaruit, wat lucifer of vlam betekent.’
De oorspronkelijke samenstelling in de beginjaren bestond uit broers en zussen : Philip (bas), John (solo gitarist), Jan (drum), Karel (gitarist, slag), San (lead zangeres), Atta (achtergrondzang, 2e stem) en Ietje (achtergrondzang, 3e zangeres. Het eerste optreden, tijdens de bruiloft van de eerder genoemde familie Wattimena, vond plaats in de voormalige stichting Pattimura in Assen. Dat werd de doorbraak, want niet lang daarna meldde zich het ene verzoek na het andere aan het adres van de familie Matitaputty. ‘We hebben op duizenden bruiloften en andere feestelijkheden gespeeld. Overal in het land!’ De band vierde hoogtij in de jaren 80 en 90, met optredens van groots formaat en met dito namen in de muziekwereld. Vele mijlpalen passeerden de revue, waarvan een aantal onvergetelijk blijven. Het Natsepa lagu-lagu festival in Nijmegen in 1997 is daar een voorbeeld van. ‘Het was volle bak!’, geeft San aan. ‘De grote sporthal was helemaal gevuld. Er waren artiesten uit Ambon, zoals Ruth Sahanaya en Cor Tetelepta. En wij mochten ook een optreden verzorgen, als onderdeel van het muzikaal programma. Het was onvergetelijk!’
De tournee met de Masnait Group in 1997 was eveneens een mijlpaal waar Groningen, Arnhem, Utrecht en Rotterdam met afscheidsfeest werden aangedaan.
John’s echtgenote Dana haalt een ordner tevoorschijn. ‘Dit is het archief van Foco. Ik heb alles bewaard. We hebben samen zulke mooie dingen gedaan en meegemaakt. Het zijn allemaal fijne herinneringen.’ Bij het zien van flyers, foto’s en krantenberichten komen de herinneringen en verhalen weer. ‘We hebben het voorrecht gehad dat we het podium mochten delen met nationale en internationale artiesten. We hebben mogen optreden in Paradiso en Palace in Amsterdam. En in Rotterdam in De Kuip en Ahoy.’
Foco is eveneens te gast geweest voor een tv-optreden bij Call TV met John Williams, Veronica en Barend en Van Dorp. ‘Dat laatste was in 2004, samen met een menari- en tifagroep.’
Verdriet
Hoewel Foco een breed repertoire heeft, hebben lagu-lagu veruit de meeste voorkeur. ‘We hebben genoeg Engelstalige liedjes en toch gaat de meeste voorkeur uit naar Maleistalige liedjes’, vertelt John. ‘Onze eigen geschreven liedjes en uiteraard ook de traditionele lagu-lagu.’ Inspiratie voor een aantal eigen geschreven nummers deed John onder andere op tijdens zijn vakantie op Ambon. Sfeer en omgeving brachten woorden en melodieën in het creatieve en muzikale brein van de Molukse Assenaar. Bij thuiskomst in Nederland werden deze uitgewerkt en de muziek en zangpartijen erbij bedacht. ‘We hadden toen al plannen om een cd uit te brengen en een cd-presentatie te organiseren. De cd werd ook een succes op Ambon. Ongelooflijk! De mensen waren zo enthousiast. Onze foto hangt ook in café Sibu Sibu in Ambon City.’
Rond diezelfde periode kreeg de band ook te maken met de eerste wijzigingen in de samenstelling van de band. Werk, gezin en andere plannen maakten dat de eerste muzikanten de band verlieten. De lege plaatsen werden vrijwel in een vloeiende lijn, na een oproep, weer opgevuld. San : ‘Zowel het vertrek van bandleden als het welkom heten van nieuwe muzikanten is altijd prima en in goede harmonie verlopen’, geeft San aan. ‘Dat komt omdat we allemaal dezelfde passie delen en dat is muziek.’
Helaas heeft de band ook met verdriet te maken gehad. In augustus 1996 kwam de cd ‘Menangis meradju’ uit, een ode en herinnering aan de schoonmoeder van John.
‘We hadden eens een optreden in stichting Pattimura terwijl onze bandlid John Sekewael op dat moment in coma lag. Na het optreden hoorden wij dat hij was overleden.’
Helaas zijn zussen Ietje en Atta de familie intussen ontvallen. San : ‘Het laatste optreden van Ietje was op 25 april 2014 in Apeldoorn. Ze was toen al erg ziek. Onder het motto ‘gewoon doorgaan’ heeft ze toch opgetreden.’
Toekomst
Het eerste optreden na de coronaperikelen zit er intussen weer op en maakt de band zich op voor wat er nog meer komen gaat nu de maatregelen weer gaan versoepelen. ‘Het is zo heerlijk om te doen. Muziek maken is een fijne uitlaatklep. Het type liedje maakt dan niet uit.’
John en San hebben in de 50 jaar dat ze muziek maken veel zien veranderen, in vele opzichten. ‘De smaak van de derde generatie nu is anders als in onze tijd toen wij die leeftijd hadden. Dat alles heeft te maken met keuzes. Nu zijn er zoveel mogelijkheden. We merken dat er minder lagu-lagu gezongen wordt. Het is belangrijk dat onze roots niet vergeten wordt. Daar hoort ook onze eigen muziek bij. Dat herinnert ons eraan waar onze ouders en grootouders vandaan komen.’
Hoe de toekomst van Foco eruit zal zien, zal moeten blijken. Er zijn geen kinderen of neven en nichten die in de rij staan om de microfoon en muziekinstrument over te nemen. ‘Ze zijn wel muzikaal en artistiek aangelegd en zijn op andere vlakken daarmee bezig’, vertelt John. ‘Ze hebben allemaal talent. Dat zag onze vader destijds al bij ons. En dat zien we, als een soort rode draad, nu bij onze kinderen en kleinkinderen. Onze kleinzoon luistert onze liedjes tegenwoordig op YouTube en Spotify.’
Nu 50 jaar vormen broer en zus nog altijd de basis van de band. ‘We zijn die hards!’, geven John en San aan. ‘Zolang we gezond zijn en nog kunnen, blijven we gewoon lekker doorgaan.’
Het volgende optreden van Foco staat gepland in april tijdens een rondvaart van Malukufood. Tevens wordt, naar verwachting ook in april, op TV Drenthe een documentaire rondom gitaristen uitgezonden waarbij John ook te zien zal zijn.
