De Nationale Veteranenbegraafplaats in Loenen krijgt volgende maand een bijzondere herbegrafenis. Voor het eerst krijgt een KNIL-Ambonees daar de postume erkenning als veteraan waarvoor hij vele jaren vocht. Maluku4Maluku, dat optreedt als belangenbehartiger van Molukse veteranen en hun kinderen, spreekt van ‘een enorm symbool’.
Gep Leeflang 11-11-21, 06:03
De Nationale Veteranenbegraafplaats werd vorig jaar geopend door koning Willem-Alexander. Inmiddels zijn ongeveer dertig van de negenhonderd beschikbare graven in Loenen uitgegeven en zijn er pakweg veertig asverstrooiingen geweest. Een KNIL-militair is er nog niet de laatste eer bewezen, zegt coördinator Hans Bleijerveld.
Voorbereidingen daartoe worden nu voor het eerst genomen. Alex Leasa, een Ambonees die streed in het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL), krijgt in het herdenkingsjaar van 70 jaar Molukkers in Nederland postuum de plek waar hij bij leven voor vocht: te midden van veteranen. ,,Dat is een groot symbool van erkenning en waardering, het hoogtepunt van dit herdenkingsjaar’’, vindt Maluku4Maluku-frontman Leo Reawaruw.
Op transport
Bijna 13.000 Ambonezen die dienden in het KNIL werden op transport gesteld naar Nederland. Daar werden ze gehuisvest in kampen, waaronder het barakkenkamp in Vaassen. De behandeling die ze kregen was beschamend, werd later erkend. De Eper burgemeester Tom Horn stuurde begin dit jaar nog samen met tien andere burgemeesters een brief naar het kabinet met de oproep om het leed te erkennen dat de Molukkers is aangedaan.
Alex Leasa was vanuit het Molukse woonoord op het terrein van het voormalige doorgangskamp Westerbork een van de oud-strijders die voor erkenning van hun positie streden. ,,De drie gulden zakgeld per week die ze kregen en eten uit de gaarkeuken weigerden zij demonstratief’’, legt Reawaruw uit. ,,Ze trokken in plaats daarvan iedere dag hun KNIL-uniform aan en hesen de Nederlandse vlag. Ze hadden onder Nederlands dienstbevel gestaan en waren Nederlandse veteranen. Daarvoor wilden ze erkenning.’’
Onhoudbaar
,,In het kamp werden ze erop aangevallen dat ze de Nederlandse vlag hesen en aangaven: ‘We zijn geen Zuid-Molukkers, we zijn geen RMS (Republik Maluku Selatan, red.) maar wij zijn KNIL-Ambonezen. Ze verhuisden daarom naar Vossenbosch in Hoge Hexel (ook daar barakken, overgebleven uit de Tweede Wereldoorlog, red.) en deden daar hetzelfde. Dat bleek onhoudbaar en uiteindelijk gingen ze naar een boerderijtje in Wierden, dat een vlaggenmast bleek te hebben en waar ze hetzelfde deden.’’
Op oude televisiebeelden is te zien wat de consequenties van die opstelling waren. Als er niet vanuit bijvoorbeeld de kerk voedsel werd aangeboden, moesten de volwassenen en hun kinderen maar wat meer water drinken, vertelde Leasa.
Zie hier de oude beelden, tekst gaat hieronder verder:
In eenzaamheid
Op 23 december 2013 overleed hij op 85-jarige leeftijd. Althans: dat is bij autopsie vastgesteld als datum van overlijden. Hij stierf in eenzaamheid en pas na een aantal dagen werd zijn lichaam ontdekt. De gemeente Wierden regelde zijn begrafenis en onderhoudt sindsdien zijn graf.
,,Zijn wens was te worden begraven als militair, maar dat is er dus niet van gekomen’’, zegt Reawaruw. ,,In Loenen kunnen we hem alsnog de militaire begrafenis geven waar hij recht op heeft, samen met de vrouw met wie hij getrouwd was.’’
,,Mooier dan dit kan niet’’, vindt Reawaruw. ,,Dit zijn mensen die in oorlogstijd hebben gediend voor ons land. Geen misdadigers, maar veteranen. Dat we voor hun reputatie vechten, is niet alleen voor nu, maar ook voor de toekomst. Opdat hun nakomelingen later niet hoeven zeggen dat ze afstammen van – met alle respect – gastarbeiders, maar van veteranen.’’
Bereidheid is er
Hans Bleijerveld, coördinator van de nationale veteranenbegraafplaats en directeur van het team bijzondere uitvaarten van Monuta, bevestigt dat de voorbereidingen voor de herbegrafenis worden getroffen. De bereidheid om mee te werken is er bij de veteranenbegraafplaats, zegt Bleijerveld.
De herbegrafenis is nog wel van een aantal dingen afhankelijk, zegt hij. Zo staat om praktische redenen nog niet vast dat het op zijn sterfdag 23 december gebeurt of enkele dagen eerder, moet de burgemeester van Wierden formeel nog toestemming geven en is goedkeuring vereist voor het herbegrafenisplan, omdat het begraven op dezelfde dag dient te gebeuren als het opgraven. Verder moet Leasa’s veteranenstatus formeel nog worden bevestigd.
Bleijerveld veronderstelt dat de herbegrafenis een combinatie wordt van ceremonieel met een invulling vanuit de culturele achtergrond. ,,Maatwerk, in lijn met deze bijzondere situatie.’’
Bron : https://www.destentor.nl/apeldoorn/knil-ambonees-wordt-herbegraven
